Denk jij wel eens na over de manier waarop je knutselt met je kind? Richt jij je op het eindresultaat? Of focus je je op het knutselen en zien jullie wel wat eruit komt? Het eerste is resultaatgericht werken. Het tweede procesgericht. Kinderen zijn nieuwsgierig en dol op experimenteren (vandaar dat mijn nagellak tegenwoordig buiten bereik staat) en daarom sluit procesgericht knutselen heel goed aan bij wat ze leuk vinden. Het maken geeft vaak meer voldoening dan het eindresultaat, zeker bij heel jonge kinderen. Maar wat is nou precies het verschil tussen proces- en resultaatgericht knutselen?
Procesgericht knutselen (ook wel process art, in het Engels) betekent dat je je kind stimuleert om, met bepaalde materialen of een bepaalde opdracht, iets te maken. Daarbij is het maken belangrijker dan wat het uiteindelijk wordt. Je legt materialen neer, moedigt aan en stimuleert je kind zo tot iets creatiefs. Klinkt abstract? Wacht, ik geef je twee voorbeelden.
Resultaatgericht knutselen
Stel, je gaat samen een herfstmonstertje maken. Dan kun je een mooi voorbeeldplaatje van Pinterest halen, de juiste spullen verzamelen, het plaatje voor je kind neerleggen en het namaken. Da’s leuk om samen te doen en je weet ongeveer wat je als eindresultaat kunt verwachten. Dat is dus resultaatgericht knutselen. Veel knutselpakketten zijn ook resultaatgericht. Denk maar aan gipsbeeldjes gieten of armbandjes maken met zo’n pakket. Kleurplaten zijn eigenlijk ook resultaatgericht: je geeft een voorbeeld en je kind hoeft alleen maar binnen de lijntjes te kleuren.
Procesgericht knutselen
De procesgerichte optie is dat je een aantal materialen klaarlegt, bijvoorbeeld klei, herfstblaadjes, stokjes, kastanjes, veertjes, kralen en ijzerdraad, en samen bespreekt hoe een herfstmonster eruit kan zien. Je zoekt misschien een paar foto’s op van dino’s en andere monsters en daarna ga je samen aan de slag. Misschien worden sommige materialen niet gebruikt, of moet je halverwege op zoek naar twee flessendoppen als ogen. Alles kan! En hoe het eruit komt te zien, weet je pas als het af is.
Is procesgericht knutselen beter?
Ik merk bij mij thuis dat resultaatgericht knutselen eigenlijk nooit zo lekker werkt. Mijn oudste (5) vindt het al snel ‘mislukt’ als het er niet uitziet als het plaatje. Bovendien vindt ze het vaak al snel saai worden en gaat dan haar eigen projecten verzinnen. Daarom ben ik erachter gekomen dat de focus op het proces eigenlijk het beste werkt én de mooiste, creatieve resultaten oplevert. Want als er geen voorbeeld is, kan je knutselwerk niet mislukken!
Procesgericht knutselen stimuleert creativiteit. Kinderen leren om zelf na te denken, te experimenteren en fouten te herstellen. Op veel scholen werken ze ook met deze methode, omdat het heel leerzaam is. Maar of het beter is? Dat denk ik niet per se. Het verschilt per kind, volgens mij.
Ik kies ervoor om thuis een mix aan te bieden van resultaat- en procesgerichte knutselwerkjes. De ene keer laat ik het helemaal vrij, een andere keer maken we iets met een pakket of naar een voorbeeld. Soms maken we allebei een eigen versie van iets, waarbij ze vaak goed kijkt naar wat ik doe en het na probeert te doen. En heel vaak pakt ze ook zelf van alles uit de kast, maakt een enorme bende en komt terug met 6 aan elkaar getapete wasknijpers. Of met niks. Ook prima. Als ze maar lol heeft.
Ik hoop dat ik je geïnspireerd heb! Laat het me weten in de comments 🙂