Ik ga minimaal één keer per jaar met de trein naar Berlijn. Sinds ik er tijdens een schoolreisje in 2007 voor het eerst kwam, ben ik verknocht. En hoewel ook Berlijn niet ontkomen is aan de onvermijdelijke gevolgen van economische groei, globalisering, gentrificatie en massatoerisme, blijft de Duitse hoofdstad mijn grote liefde. Het echte rauwe randje mag er dan af zijn, Berlijn blijft charmant. Mooi van lelijkheid, totaal onlogisch ingedeeld, rauw en met haar eigen eigenzinnige karakter.
Inmiddels heb ik alle toeristische hoogtepunten van Berlijn al lang en breed gezien – veel daarvan al tijdens dat schoolreisje in 2007. En zoals in iedere stad geldt: de highlights zijn leuk, maar daarachter begint het pas. Dus daarom dacht ik: ik zet mijn niet-(al te)toeristische tips van Berlijn eens op een rijtje. Ze zijn nogal random, maar ik beloof je dat ze echt de moeite waard zijn.
Heb ik meteen een excuus om wat foto’s te showen.
Tip 1: Trein
Mijn eerste tip is: ga met de trein! Het gaat echt niet altijd vlekkeloos (een uurtje vertraging is geen uitzondering), maar over het algemeen sta je in een uurtje of 5/6 op Berlijn Hauptbahnhof. Tickets boeken doe je het beste een beetje op tijd, want dan zijn ze goedkoop. Mijn belangrijkste met-de-trein-naar-Berlijn-tip: betaal ALTIJD die paar euro extra voor een zitplaatsreservering, want de kans is groot dat je anders moet vechten voor een plekje (of in een halletje op je tas moet zitten). In de trein kun je prima werken, voor je uit staren, lezen of een dutje doen.
Nog een treintip: de kluisjes op Berlijn Hauptbahnhof (volg de bordjes Gepäck Center) zijn een prima plek om je tas een poosje achter te laten. Neem wel kleingeld mee, want de wisselautomaat doet het vaker niet dan wel en pinnen was de laatste keer (februari 2024) nog steeds onmogelijk.
Tip 2: wandelen, wandelen, wandelen
Berlijn is echt een wandelstad. Trek je wandelschoenen aan en lóóp! Zo kom je op de allermooiste, onverwachte plekjes. Wandel bijvoorbeeld door het enorme stadspark in Tiergarten, volg de Spree of de voormalige Berlijnse muur (aangegeven door een koperen strip in de grond), kies een wijk die je leuk lijkt of doe een rondje parken (Volkspark Humboldthein, Mauerpark, Volkspark Friedrichshain) in Prenzlauerberg/Friedrichshain. Je ziet altijd iets nieuws.
De foto hierboven is gemaakt bij het Landwehrkanal, ook de moeite waard om eens te volgen. De oevers zijn prachtig.
Tip 3: Zondag, vlooienmarktdag
De leukste manier om een stad te leren kennen, is door kringloopwinkels en vlooienmarkten af te struinen. En als je een keer op zondag in Berlijn bent, val je met je neus in de boter, want dan zijn er heel veel vlooienmarkten. De vlooienmarkt in het Mauerpark is inmiddels wel heel erg overspoeld door Lonely Planet-meutes (en toch nog steeds leuk!), maar fijne alternatieven zijn de Trödelmarkten op de Arkonaplatz, Boxhagener Platz en de Leopoldplatz. Toeristischer, maar ook leuk: de vlooienmarkten op de Strasse des 17. Juni en bij de RAW-Gelände (hoewel dat de laatste keer dat ik er was bijna alleen nog maar kleding was).
Tip 4: Kulturforum/Gemäldegalerie
Over de architectuur valt absoluut te twisten, maar ín het Kulturforum vlakbij Potsdamer Platz, is heel veel moois te zien. Mijn persoonlijke favoriet is de Gemäldegalerie, met een énorme collectie Europese schilderkunst uit de 13e tot 18e eeuw. De collectie is gigantisch, de museumzalen zijn fantastisch kleurrijk en er zijn vaak mooie tijdelijke tentoonstellingen: echt de moeite waard.
Tip 5: Tentoonstelling Alltag in der DDR in de Kulturbrauerei
En van het Kulturforum gaan we naar de Kulturbrauerei. Het is zo’n culturele broedplaats waar van alles te doen is (gezellige markt op zondag ook!), maar waar het me hier om gaat is de tentoonstelling Alltag in der DDR. Ik geef toe: als je niet specifiek geïnteresseerd bent in het DDR-verleden, is dit niet echt een must-see. Maar als je dat wél bent, dan is dit een enorme aanrader. Hier zie je hoe het dagelijkse leven in de DDR eruit zag, aan de hand van foto’s, films, voorwerpen en persoonlijke verhalen. Toegang is gratis.
Tip 6: Zimmtschnecke van Zeit für Brot
Bindend Berlijnadvies: haal een Zimmtschnecke bij één van de vijf vestigingen van Zeit für Brot in Berlijn. Zo. Lekker. Mijn favoriete Zeit für Brot is die op de Weinbergsweg, omdat dat ook een fijne startplek is voor een wandeling richting Prenzlauer Berg.
Tip 7: Foodmarkt Markthalle Neun
Iedere donderdagavond is er een street food market in Markthalle Neun. Je komt er als een gefrituurd kroketje vandaan, want de afzuiging is niet denderend, maar kunt er heerlijk én gezellig eten en drinken.
Tip 8: Häckesche Höfe
De Häckesche Höfe schijnen de mooiste voorbeelden de zijn van industriële Jugendstil in Duitsland, maar deze binnenhofjes staan bij mij vooral bekend om de enorme hoeveelheid toffe street-art. Trek gerust een uurtje uit om rond te slenteren, je ziet elke keer weer iets nieuws.
Tip 9: Vega Imbiss-eten
Vegetarisch eten kun je bijna nergens zo goed als in Berlijn. Fancy in een restaurant, maar ook (juist) bij de vele Imbissen in de stad. W der Imbiss, de place to be voor die enorme schaal hierboven, is weinig meer dan een zootje biertafels op een stoep, maar het eten is fantastisch. Andere Imbiss-aanraders: een (vegane) Curryworst bij een van de vele worstkramen, een burger van Burgermeister Schleschisches Tor (gevestigd in een oud openbaar toilet onder het spoor) en de falafel van Dada Falafel.
Tip 10: Geef Berlijn een tweede kans
Berlijn is niet het toonbeeld van een mooie oude stad. Het is volledig onlogisch ingedeeld, er is niet zoiets als een heel duidelijk centrum en het sociale vangnet is niet zo goed geregeld als in Nederland, waardoor er ook veel zichtbare armoede is. Ik heb van meerdere mensen gehoord dat ze Berlijn grauw en ongezellig vinden, moeite hebben met de vele daklozen of overweldigd zijn door het formaat. Mijn tip is dan altijd: ga nog eens terug voor een tweede kans. Want Berlijn wordt pas écht leuk als je haar beter leert kennen en je jezelf de rust gunt om eindeloos te dwalen door al het moois wat er soms verscholen ligt. En die daklozen? Die hebben je kleingeld of statiegeldflesje heel hard nodig.
Meer tips? Vraag me gerust!
Ik ga er een eind aan breien, want ik heb nog veel meer tips. Maar dan wordt deze blogpost echt veel te lang. Ik vind het wel leuk om met je mee te denken op basis van je interesses, dus als je nog vragen hebt over een tripje naar Berlijn: vraag me gerust!
Wat een heerlijke blog vol tips! Nu krijg ik zin om naar Berlijn te gaan. 🙂