We zijn gek geworden – over de Action, influencers en overconsumptie

Een plastic zak met nepherfstbladeren. Een stoffen kabouter. Drie stenen horen-zien-en-zwijgen egeltjes. Een solar-tuinfakkel in de vorm van een uitgesneden pompoen. Skelettenstickers voor op je voordeur. Een lichtslinger met kleine spinnetjes.  Een wegwerptafelkleed met herfstmotief in drie varianten.

Ik stond onder het helle TL-licht van de Action naar de seizoensartikelen te kijken en voelde me een beetje verdrietig worden. Er is zo verschrikkelijk veel zooi te koop. Ieder seizoen weer. Dit jaar net iets anders dan vorig jaar. Zeecontainers vol seizoensartikelen die binnen no-time stuk of niet meer leuk zijn, geproduceerd onder erbarmelijke omstandigheden aan de andere kant van de wereld.

Daarna las ik op een forum een bericht van iemand die 10 verschillende adventskalenders voor zichzelf had gepreorderd: “de helft van vorig jaar, want toen waren het er zoveel dat ik geen zin meer had om ze elke dag open te maken.”

Ik opende Instagram – altijd een plek om nog net even wat chagrijniger te worden. Zag daar een reel waarin een influencer een doos vol ‘back to school musthaves’ opende. Iemand anders richtte haar koelkast opnieuw in met allerhande nieuwe bakjes en flesjes waar verpakkingen in overgegooid worden (en een vaasje bloemen voor de gezelligheid??).  Een derde deelde een kortingscode voor een sokkenabonnement en AirUp-flessen zijn blijkbaar ook nog steeds een ding.

We zijn gek geworden. Overconsumptie wordt vaak geassocieerd met dure kleding of schoenen, maar daarmee gaan we voorbij aan al die goedkope prulletjes en geïnfluencete hypes. Het is toch gestoord dat we accepteren dat er zoiets bestaat als ‘kersttrends’ en op basis daarvan nieuwe kerstballen kopen? Dat we het gezellig vinden om je huis in herfststemming te brengen door plastic nepbladeren rond te strooien? Dat we echt denken dat een kind ieder jaar een nieuwe tas, broodtrommel en dure drinkfles nodig heeft? Dat we product X kopen omdat een influencer die betaald wordt door merk X, je vertelt dat je product X écht nodig hebt in je leven?

Ik snap hoe materialisme en kapitalisme werken. Hoe sociale vergelijking en FOMO invloed hebben op de beslissingen die je neemt. Ik ben geen heilige. Ik heb ook Snuggs gekocht, nadat ongeveer iedere vrouwelijke influencer van Nederland me haar onderbroek heeft laten zien (werkt trouwens top, ik heb alleen geen kortingscode voor je). En ik stond ook in de Action, weliswaar voor een groot tekenblok voor de peuter en vuilniszakken, maar toch. Ik koop ook wel eens dingen die ik eigenlijk niet nodig heb. Maar ik ben me er wel steeds bewuster van geworden. Van hoe zinloos het is, al die overconsumptie. En hoe slecht voor de planeet.  

Maar ook hoe leeg het is, dat continue kopen. Je wordt er op de lange termijn niet gelukkiger van, van al die spulletjes. Het leven is niet leuker als je een pompoen met lichtgevende ogen in je tuin hebt staan. Als je een halve dagtaak hebt aan het openen van als je adventkalenders. Of als je voortaan iedere maand een nieuw paar sokken in de brievenbus krijgt (misschien wel als je je koelkast opvrolijkt met een bosje bloemen naast de augurken, maar dat heb ik nog niet geprobeerd).

En door daarover na te denken, is shoppen om het shoppen eigenlijk helemaal niet leuk meer. Kijken naar wat je wél hebt en hoe je dat kan gebruiken, eventueel aangevuld met tweedehands of zelfgemaakt, geeft veel meer voldoening. En het is beter voor de aarde. Ik stapte de Action uit met alleen een tekenblok en vuilniszakken. De rest liet ik lekker liggen.